Actueel
Inhoud: Sabam België, Noud Bles: Een stad van woorden, Renate Dorrestein Prijs, Schrijfcoach, Mei-voorlezing, Bühne, Jubileum, Wij leven.
________________________________________________________________________________________________________
SABAM BELGIE
Soms moet je als redacteur van Bühne erg je best doen om een gedicht geplaatst te krijgen. Ik vond 'Visioen' van Hubert van Herreweghen in het bundeltje: 'Het is een geur die ge moet vinden'. Ik zal het graag opnemen in de volgende Bühne. Zoeken, zoeken: Uitgever akkoord, zoeken: familie (erven) akkoord, zoeken: Sabam (België): aanvraag in behandeling, er zijn kosten aan verbonden. Zucht en afwachten.
________________________________________________________________________________________________________
NOUD BLES - EEN STAD VAN WOORDEN
Op zaterdag 18 november vindt de boekpresentatie plaats van de nieuwste roman van Noud Bles: Een stad van woorden. Ik had het genoegen als een van de meelezers op te treden en kan dus nu al zeggen dat ik het een prachtig boek vind dat door zijn actuele thematiek ongetwijfeld veel lezers zal boeien. Een stad van woorden is uitgegeven (en verkrijgbaar) bij Uitgeverij Aspekt.
___________________________________________________________________________________________
RENATE DORRESTEIN PRIJS 2023
Als een van de voor-selecteur van aanmelding voor de Hebban Renate Dorrestein Prijs las ik zesentwintig korte verhalen. Leuk, afwisselend; ze waren goed of wat minder, origineel en subtiel. Van alle voor selecties gaan er 15 naar de vakjury. Uitslag in september aanstaande
________________________________________________________________________________________________________
SCHRIJFCOACH
Een nieuwe loot aan de taalsteun-boom: het intensief en resultaatgericht begeleiden van auteurs of wie dat willen worden.
Aan deze dienst is op deze site een apart hoofdstukje gewijd onder het kopje 'Taalsteun'
________________________________________________________________________________________________________
MEI-VOORLEZING
Op 18 mei aanstaande vindt in Dat Bolwerck te Zutphen de elfde editie plaats van Lees Mei. Het gedicht Mei van Herman Gorter wordt in honderd delen gelezen door honderd voorlezers: dichters, auteurs, literatoren en liefhebbers. Wil van Til, directeur van het Poëziecentrum Nederland vroeg mij of ik een bijdrage wilde leveren met ook een pagina te lezen. Dat wilde ik wel. Het wordt pagina 79. Aanvang van de eerste lezer: 11 uur; laatste lezer: 18:21 uur
___________________________________________________________________________________________
BüHNE
Deze week heb ik de integrale tekst van de volgende Bühne, het cultureel-literaire tijdschrift van Uitgeverij Aspekt, ingeleverd bij de uitgever. Uit alle - op verzoek of spontaal - binnengekomen inzendingen was het weer mogelijk om er een rijk gevarieerde uitgave van te maken. Ik wil er nog niet teveel van prijsgeven, het nummer zal waarschijnlijk in mei verschijnen. Wel wil ik, om een beeld te geven, de inhoudsopgave geven.
Ten
geleide
Perry Pierik
Roeselare - poëzie
Jos Buurlage
Een Jezuïet met een Januskop
Hans Sizoo
Kunst in Beeld – Coen
Eric Klarenbeek
Wanneer
de zon ter kimme neigt - impressie
Hans Kooger
Een wereld van wonderen - essay
Noud Bles
Valnacht – poëzie
Rita Knijff – Pot
Angela – kort verhaal
Jan Heine
#Locatie – Engel en ezel – zonnewijzer en lier
Perry Pierik
Gooimeer – poëzie
Kees van der Vloed
Het skelet knikt nog soepel genoeg – essay
Dorian d‘Oliveira
Die Stadt ohne Juden – essay
Frank Heine
Demain dès l’aube – vertaling
Andreas van Rompaey
Een ongewone treinrit
Pieter Jan Verstraete
Aan Jüngers zijde: Greta von Jeinsen – autobiografisch essay
Harmen Malderik
Het bos van Wallers – poëzie
Perry Pierik
Myung Feyen – essay
Rozita Fransen
Het Woord Anna Karenina – kort verhaal
Perry Pierik
Boudewijn van Houten – interview
Rogier de Jong
De dans rond het Grote Gebaar – essay
Reinold Widemann
De koetsier van Wisch en het gujende peerd – kort verhaal
Jeannick Vangansbeke
Stephen Zweig en de Nieuwe Wereld – deel 2: gevoelens
Ludo Winkelman
Vertrek – poëzie
Jan Roosen
Op bezoek in de grot van Plato – kort verhaal
Cheila Dalvador
# Selfie Angola Avante!
Paul Dentz
Robert Walser – biografisch portret
Wim Meulenkamp
‘Een zedelijk boek…’ - essay
#Truusjes Keuze
Auteurs
Bühne is te bestellen bij: info@uitgeverijaspekt.nl
JUBILEUM
Een jubileum, ja of nee?
JA, want dit moment, april 2023, ben ik aan het werk met het tweehonderdste manuscript dat ik voor Uitgeverij Aspekt lees. Van dit en alle voorafgaande manuscripten, zowel fictie als non-fictie, heb ik in de afgelopen jaren ongelooflijk veel geleerd. Ik heb een beeld gekregen van wat er zoal aan een uitgever wordt aangeboden, maar ook een beeld van de vele onvolkomenheden die je in een manuscript kunt tegenkomen: naast spelfouten ook een rommelige, onduidelijke indeling, vage verhaallijnen, zwak taalgebruik, te vroeg prijsgegeven plot, of geen als zodanig herkenbaar plot. Maar daarnaast heb ik zoveel prachtige boeken gelezen, juweeltjes zelfs, die nauwelijks om correctie vroegen, hooguit een komma hier of daar erbij of eraf.
NEE, het is geen jubileum, omdat ik over deze 200 manuscripten ruim 9 jaar heb gedaan. Geen tien, dan was het wel een jubileum geweest, wie weet volgend jaar. In maart 2014 redigeerde ik het eerste boek voor Aspekt over het Turkije van Erdogan door Hulya Uslu, was leuk, nogal veel fouten in een boek dat beslist de moeite van het lezen waard was. Ik heb er mijn best op gedaan, zoals elk manuscript weer een uitdaging is. Nooit langer dan een uur of vier eraan werken, want dan verslapt de aandacht en lees je over dingen heen, of verlies je het zicht op de structuur van het verhaal. Het is leuk om te doen en ik hoop er nog even me door te gaan.
________________________________________________________________________________________________________
WIJ LEVEN
Bij deze gelegenheid vertegenwoordigde ik de uitgever, Uitgeverij Aspekt, met de volgende felicitaties aan het adres van de dichter.
Noud Bles, 60 jaar dichter en zijn bundel 'Wij
leven'
Beste Noud, aanwezige dichters en aanwezigen.
In
de eerste plaats wil ik jou, Noud, hierbij feliciteren met je nieuwe
dichtbundel 'Wij leven'. Het is ook bijzonder omdat dit de eerste bundel is in
de nieuwe poëziereeks van Aspekt die, in navolging van de vele bundels die al door
onze uitgeverij zijn uitgegeven, een breed palet van Nederlandse en Vlaamse
poëzie wil laten zien. Doorbraak in dit
poëziebeleid is beslist mede toe te schrijven aan Martien de Jong, hoogleraar
literatuurgeschiedenis aan de universiteit van Leuven, die bij Aspekt vier
bundels over de Nederlandse poëzie uitgaf.
En nu is er Wij
leven in de reeks Poëzie Aspekt. Onze uitgeverij is blij met deze bundel en
met jou als publicerend dichter, auteur en kritische meedenker. Ik hoop, Noud, dat
deze samenwerking nog lang mag voortduren.
Daarnaast
feliciteer ik je met je zestigjarig dichterschap, een fantastische mijlpaal. Zestig
jaar van zich ontwikkelend dichterschap.
Ik
wil je ook nog graag voor een derde feit feliciteren, en daar kom ik zo meteen
op.
Beste
Noud, jij en ik stammen nog net uit de eerste helft van de vorige eeuw. Een
eeuw die artistiek gesproken een enorme ontwikkeling heeft doorgemaakt.
Componisten gingen op zoek naar nieuwe uitdrukkingsvormen. De Groupe de Six, de
eerste, voorzichtige pogingen tot atonaliteit en de ontwikkeling van de minimal
music van Philip Glas en Steve Reich, wat in ons land leidde tot een innige
omarming van Simeon ten Holts Canto Ostinato door tout klassiek
Nederland. Een nieuwe taal die nog steeds in ontwikkeling is.
Ook
de beeldende kunst zocht in onze vorige eeuw naar nieuwe wegen, naar een nieuwe
beeldtaal die wilde afrekenen met het figuratieve kijken en denken. Ik heb
daar, zoals velen, moeite me gehad. Tot de confrontatie met een schilderij dat
alleen bestond uit een grote blauwe verfstreek. Ik had de neiging om achteloos
door te lopen, ik dacht aan een grap of aan een brutale poging tot provoceren, maar
een mede-galeriebezoeker wende zich tot mij: het is woede.
Dat
wekte mijn belangstelling en ik bleef kijken. Zeker, deze verfstreek was als
met een blokkwast met kracht op het doek gezet, maar woede? Ik bleef langer kijken
en zag de rafelende randen van de streek en ik liet de kleur op me inwerken.
Nee, het was geen woede, het was pijn; dat was wat de schilder ons wilde laten
zien. Ik wist het zeker, het voelde als de waarheid, puur en raak. Er hing een
kaartje naast met een titel. Het zal wel 'De schreeuw' zijn, of zoiets. Maar
nee, de titel deed mijn inzicht verder groeien. Er stond: Ecce homo (1987). Het
jaartal staat tussen haakjes, dus toen zal het zijn gemaakt. Blijft over Ecce
homo: Zie de mens. En dan begrijp ik wat de kunstenaar wil zeggen: de pijn en
het verdriet is van ons allen; iedereen kent de dreiging van de pijn van verlies,
ziekte of diepe teleurstelling.
Ik
had iets van de nieuwe beeldtaal begrepen.
Terug
naar onze eigen muze, naar de poëzie, want daarvoor zijn we hier. Ook de
dichtkunst heeft zo zijn ontwikkeling doorgemaakt, eigenlijk eenzelfde weg: van
herkenbare paden naar het ontdekken van nieuwe uitdrukkingsmogelijkheden.
Dichters als Paul van Ostaijen met Mark groet 's morgens de dingen en
Jan Hanlo met Oote oote boe baanden
nieuwe
wegen. En waar Nijhoff in zijn gedicht Moeder de vrouw met de zin: 'en
wat zij zong hoorde ik dat psalmen waren', nog de dichterlijke vrijheid moest
nemen om de vorm kloppend te maken, is de poëzie nu als het ware bevrijd.
Natuurlijk kunnen we van sonnetten genieten, van Bredero, van Achterberg, van
Jean Pierre Rawie. Wij hebben een rijk eeuwenlang erfgoed aan poëzie. Maar de
weg naar nieuwe vormen is al lang ingeslagen met een nieuwe taal die sommigen
van ons zich nog beter zouden kunnen eigen maken. Een taal waarin ook leven
wordt gegeven aan verborgen werkelijkheden.
In
het aanstaande nummer van Bühne, het culturele tijdschrift van uitgeverij
Aspekt, staat een lezenswaardig artikel van neerlandicus Kees van der Vloed,
waarin hij stelt dat de poëzieanalyse uit Lodewick's Literaire Kunst niet meer
opgaat voor de moderne dichtkunst. Hij geeft aan hoe je aan de hand van meer
abstracte symbolen de taal van de dichter kunt leren lezen en begrijpen. Dat
ook hier beelden worden opgeroepen die ons doen associëren met sluimerende beelden
in onszelf.
Maar
ongeacht de vorm is er de altijd geldende voorwaarde voor elk gedicht, dat de
dichter – en met hem elke kunstenaar - wat hij produceert als 'waar' in
zichzelf moet hebben herkend, de woorden moeten in zijn gevoel hebben
geresoneerd. Want de ontwikkeling van de dichter en zijn dichterschap zit hem
volgens mij niet in het verder abstraheren van zijn taal om anders en nog beter
uit te drukken wat hij bedoelt, maar de werkelijke groei is de versterking van
het vermogen om op te schrijven wat de dichter als waar en waarachtig heeft
ervaren. Geen kunstjes, geen mooie praat, maar onopgesmukt en onbesmuikt.
Ik
citeer uit het gedicht Valnacht uit Nouds nieuwe bundel Wij leven:
En als het licht en de tijd
hun
geheim hebben prijsgegeven,
kan
ik uitstromen aan de poort van de nacht.
Het
is echtheid van de blauwe verfstreek, Noud, puur en raak, want na zestig jaar dichten
weet jij van deze ontwikkelingen. En het is met dit dichterschap dat ik
je nog een keer feliciteer.
Frank
Heine